Hướng dẫn gá và đo dao phay trên máy phay CNC

Dao phay là dụng cụ cắt gọt được sử dụng cho máy phay CNC phụ vụ cho ngành công nghiệp cơ khí. Gá dao và đo dao phay là bước đầu tiên và quan trọng trong quá trình chuẩn bị gia công. Việc thực hiện đúng kỹ thuật sẽ giúp tránh các sự cố như gãy dao, va chạm hoặc sai lệch kích thước. Tuy là công việc đòi hỏi kỹ thuật, chuyên môn, tuy nhiên không phải những ai khi mới bước vào nghề đều có thể làm được. Bài viết dưới đây, thiết bị cơ khí Đức Phong sẽ hưỡng dẫn bạn cách gá và đo dao phay trên máy CNC một cách chi tiết nhất.

Hướng dẫn gá dao phay

Các bước thực hiện:

• Lựa chọn dao phay phù hợp: Chọn loại dao phay phù hợp với vật liệu và yêu cầu gia công. Đảm bảo dao không bị mòn hoặc hư hỏng. Chiều dài dao phay đảm bảo an toàn khi thi công (đạt đủ chiều dài gia công những vị trí sâu, đảm bảo thoát phoi, không va đập, ...) Ví dụ: dao ăn sâu tối đa là 14mm, thì lưỡi cắt phải có chiều dài >14mm

>> Tham khảo thêm kinh nghiệm lựa chọn dao phay phù hợp từ chuyên gia để có thể lựa chọn sản phẩm tốt nhất cho nhu cầu sử dụng.​

• Lắp dao vào holder: Sử dụng collet hoặc mâm kẹp để lắp dao vào holder. Đảm bảo dao được lắp chắc chắn và đúng chiều dài theo yêu cầu của chương trình gia công.​

• Kiểm tra độ đảo của dao: Sử dụng đồng hồ so để kiểm tra độ đảo của dao. Nếu độ đảo vượt quá giới hạn cho phép, cần điều chỉnh lại hoặc thay thế dao.

• Lắp holder vào trục chính: Đưa holder đã lắp dao vào trục chính của máy CNC. Đảm bảo holder được kẹp chặt và không có hiện tượng lỏng lẻo. Ở chế độ MDI chọn PROGRAM bấm T_M6 để gọi dao cần đo ra trục chính. Chuyển sang chế độ JOG, ấn UNCLAMP để mở khóa, đưa dao vào trục chính sau đó ấn lại UNCLAMP để kẹp dao

Đo dao phay (thiết lập offset)

Đo chiều dài dao phay có một số cách cơ bản sau:

- Sử dụng TOOLMASTER (Đồng hồ so) để đo dài dao

- Chọn chế độ HANDLE điều khiển đầu mũi dao (điểm cao nhất của dao) chạm mặ đồng hồ so, đồng hồ được đặt tại mặt phẳng bàn máy (độ cao của đồng hồ là 50mm) đến khi kim chỉ về vạch số 0

- Bấm POS để hiển thị tọa độ máy, ta lấy giá trị Z tại ô MACHINE nhập vào cột chiều dài dao LENGTH – GEOM (H) tương ứng tại ô OFFSET, sau đó cộng thêm chiều dài của đồng hồ so sẽ được chiều dài dao. Tiến hành tương tự với những dao còn lại.

Ví dụ: đo dao T1. Khi dao chạm vào mặt đồng hồ, giá trị Z MACHINE là “-494.839”, ta cộng thêm giá trị chiều cao của đồng hồ (vì theo chiều âm xuống nên sẽ là “-494.839+(-50)= -544.839”) được chiều dài của dao T1 là “-544.839”

-Đo lần lượt từng dao theo bảng dao.

- Nhập đúng giá trị dài dao đo được vào ô OFFSET tương ứng (ví dụ dao T1 phải nhập vào ô 1, nếu thấy chưa chắc chắn phải kiểm tra lại), rà soát lại một lần nữa các loại dao lắp trên máy đã đúng với bảng dao hay chưa.

- Với các máy gia công CNC hiện đại có hỗ trợ đo dao tự động, ta tiến hành thao tác như sau:

- Chế độ MDI -> PROGRAM

- Nhập T1M6; G65H1; -> INSERT trong đó: G65 là mã lệnh đo dao (tùy theo từng hệ điều hành và từng hãng máy)

- Chiều dài dao sau khi đo được máy sẽ tự nhập vào trong bảng OFFSET

Ví dụ một số mã lệnh đo dao trên từng hệ máy khác nhau.

Bù dao

bù dao là thao tác cực kỳ quan trọng nhằm đảm bảo đường chạy dao chính xác theo bản vẽ lập trình. Bù dao bao gồm hai phần chính: bù chiều dài dao (Length Offset) và bù bán kính dao (Radius Compensation), được thiết lập thông qua bảng OFFSET của máy CNC.

Bù chiều dài dao giúp máy xác định chính xác vị trí đầu mũi dao theo trục Z, nhờ vào giá trị đo được khi dao chạm vào mặt chuẩn (thường là mặt phôi hoặc đồng hồ đo). Giá trị này sẽ được nhập vào ô H tương ứng với số dao (T1 -> H1, T2 -> H2, v.v.). Máy sẽ dùng thông tin này để hiệu chỉnh độ cao cắt, tránh hiện tượng cắt sai độ sâu do chiều dài dao khác nhau.

Bù bán kính dao, còn gọi là bù đường kính dao (còn gọi là G41 và G42 trong mã G-code), được sử dụng khi lập trình gia công biên dạng. Thay vì chạy dao theo đúng đường hình học, máy sẽ tính toán lùi lại một khoảng bằng bán kính dao để đảm bảo phần cắt đúng như yêu cầu. Thông số này được nhập vào mục D trong bảng công cụ và đi kèm lệnh G41 (bù trái) hoặc G42 (bù phải) tùy hướng chạy dao.

Việc thiết lập chính xác các giá trị bù dao không chỉ giúp đảm bảo độ chính xác kích thước, mà còn kéo dài tuổi thọ dao, bảo vệ phôi, và hạn chế lỗi va chạm trong quá trình gia công. 

- Bù bán kính dao trong trường hợp lập trình tay, tâm dao nằm trên đường kích thước 

- Bù bán kính dao để di chuyển tâm dao ra xa đường cắt 1 khoảng bằng bán kính dao

- Nhập giá trị bù bán kính dao vào ô OFFSET tương ứng.

Lưu ý khi gá và đo dao:

• Luôn kiểm tra và làm sạch dao, holder trước khi lắp đặt.​

• Đảm bảo tất cả các dụng cụ đo lường được hiệu chuẩn và hoạt động chính xác.​

• Ghi chép đầy đủ các thông số đo được và cập nhật vào chương trình gia công.​

• Tuân thủ các quy định an toàn lao động khi thao tác với dao và máy CNC.

Việc thực hiện đúng quy trình gá và đo dao phay không chỉ đảm bảo chất lượng sản phẩm mà còn kéo dài tuổi thọ của dao và máy CNC. Trên đây, thiết bị cơ khí Đức Phong đã hưỡng dẫn các bạn các gá và đo dao phay trên máy phay CNC một các chi tiết. Hy vọng những thông tin trên sẽ hữu ích và giúp bạn hiểu rõ hơn về kỹ thuật này